سازمان بورس و اوراق بهادار با ابلاغیه مورخ 1401/12/23 به مدیران صندوق‌های سرمایه‌گذاری بزرگ، رتبه‌بندی ارزیابی عملکرد این صندوق‌ها را الزامی کرد. صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت و مختلط که در 70 درصد از روزهای تقویمی یک سال گذشته، ارزش خالص دارایی‌های آنها بیش از 1000 میلیارد تومان باشد و همچنین صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام که در 70 درصد از روزهای تقویمی یک سال گذشته، ارزش خالص دارایی آنها بیش از 500 میلیارد تومان باشد، مشمول این الزام خواهند بود.

ارزش خالص دارایی‌ها (Net Asset Value) در صندوق‌های سرمایه‌گذاری از طریق کسر نمودن بدهی‌های صندوق از ارزش روز دارایی‌های صندوق محاسبه می شود. مدیر صندوق موظف است ارزش خالص دارایی‌های صندوق را در پایان هر روز محاسبه و در پایگاه الکترونیکی صندوق منتشر نماید. با توجه به اینکه معمولا بدهی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری به نسبت عدد کوچکی است، بنابراین ارزش خالص دارایی‌های صندوق سرمایه گذاری بزرگی صندوق را نشان می‌دهد. رتبه‌بندی صندوق‌های سرمایه‌گذاری توسط مؤسسات رتبه‌بندی انجام می‌شود. در حال حاضر سه مؤسسه رتبه‌بندی در کشور فعالیت دارند که شرکت رتبه‌بندی برهان تنها شرکتی است که توانسته شیوه‌نامه رتبه‌بندی صندوق‌های سرمایه‌گذاری خود را به تائید سازمان بورس برساند. صندوق های سرمایه‌گذاری کوچک هم می توانند به طور اختیاری رتبه‌بندی شوند، طبق این ابلاغیه هزینه‌های رتبه‌بندی عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری جزو هزینه‌های قابل قبول صندوق‌های سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود. طبق پاسخ سازمان بورس به استعلام شرکت رتبه‌بندی اعتباری برهان، هزینه‌های رتبه‌بندی برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری کوچک نیز جزو هزینه‌های قابل قبول محسوب می‌گردد.

رتبه‌های تعیین شده صندوق‌های سرمایه‌گذاری به سرمایه‌گذار برای مقایسه عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری و کیفیت مدیریت آن‌ها، کمک شایانی می کند. گرچه طبق ابلاغیه یاد شده، افشای این رتبه‌بندی در سال اول به اختیار مدیر صندوق گذاشته شده، لکن برهان به دلایل پیش گفته، از انتشار عمومی این اطلاعات حمایت کرده و آن را توصیه می کند.

شرکت رتبه‌بندی اعتباری برهان، صندوق‌های سرمایه‌گذاری در اوراق بهاداری که حداقل یک سال از فعالیت آن‌ها گذشته است را از نیم ستاره تا پنج ستاره رتبه‌بندی می‌کند که نیم ستاره به معنی رتبه خیلی ضعیف و پنج ستاره به معنی رتبه عالی است. مقایسه بازدهی تعدیل شده نسبت به ریسک نوسان منفی (Downside Risk) صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشابه، معیار درجه‌بندی آن‌ها است که با توجه به ریسک تمرکز و ریسک نقدشوندگی سبد سرمایه‌گذاری صندوق تعدیل می‌شود. سپس درجه‌بندی با ارزیابی معیارهای کیفی شامل مدیریت و ساختار سازمانی، سیاست و فرآیند سرمایه‌گذاری، حاکمیت شرکتی و کنترل‌های داخلی و خارجی و کیفیت برقراری روابط با سرمایه‌گذاران، تعدیل شده تا رتبه‌بندی ارزیابی عملکرد صندوق بدست آید.

طبق شیوه‌نامه برهان، بخش درجه‌بندی عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری هر سه ماه یک‌بار (پایان هر فصل) بر اساس داده‌های جدید به‌ روز رسانی می‌گردد. معیارهای کیفیت مدیریت نیز در صورت تغییر در طول سال به‌ روز‌ رسانی خواهند شد. به این ترتیب رتبه‌های ارزیابی عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری در طول سال معتبرند و پس از یک سال تمام معیارها مجدداً بررسی و رتبه بازنگری خواهد شد.